EEN BOTANISCH LAB IN KYOTO

Mijn kennismaking met Kuromoji vond plaats in het Botanical Lab van het Rakuro Hotel Kyoto. Een vrouw startte daar een stoomdestillatie met gedroogde Kuromoji-bladeren en stukjes aromatisch hout. Langzaam vulde de ruimte zich met een zachte, frisse geur die rust bracht en aandacht voor het proces vroeg. De flesjes Kuromoji-hydrolaat werden aan gasten van het hotel gegeven als roomspray. Meer hierover in mijn artikel Een Botanisch Laboratorium in Kyoto.

KUROMOJI, GESCHIEDENIS & WERKING

Kuromoji is een aromatische struik uit de laurierfamilie (Lauraceae), oorspronkelijk uit Japan, maar ook te vinden in delen van Korea en China. In Japan groeit de struik op Honshu, Shikoku en Kyushu, vaak in gemengde bossen. De zwarte streepjes op de bast gaven de plant zijn naam ‘zwarte letters’.

 Traditioneel wordt Kuromoji op verschillende manieren gebruikt:

Hout: voor luxe prikkers bij Japanse zoetigheden (wagashi).

Wortel en bast: als kruidengeneesmiddel, bekend als Usho en Choushou, voor mondverzorging en lichte medicinale toepassingen.

Takjes en bladeren: in Japan gebruikten houthakkers en jagers de takken en bladeren als aromatische houttakken voor ontspanning; ze hielden de takken bij zich of legden ze in hun hutten om de frisse, kruidige geur te ruiken. Soms werden takken als stokjes of kleine hulpmiddelen gebruikt bij dagelijkse taken in het bos. Bladeren of takken konden ook worden gebruikt voor eenvoudige infusies met een licht verzachtend effect op de luchtwegen of huid

De takjes en bladeren worden al sinds de Edo-periode (1603–1868) gebruikt  vooral als geurhout en in traditionele Japanse parfumerie (kōdō), de “weg van de geur”.

Kortom: het traditionele gebruik van Kuromoji draaide vooral om de geur voor ontspanning, gecombineerd met praktische en lichte medicinale toepassingen.

ESSENTIELE OLIE EN INHOUDSSTOFFEN

De essentiële olie wordt via stoomdestillatie gewonnen uit takken en bladeren, waarbij de geurige stoffen door stoom worden vrijgemaakt en opgevangen. Omdat de opbrengst zeer laag is (0,1–0,4%), zijn er honderden kilo’s plantmateriaal nodig voor slechts 1 kg olie, waardoor de olie zeer kostbaar is.

Volgens Yuka Kawakami van EarthRing bevat de essentiële olie uit de takken en bladeren van Kuromoji veel linalool, een aromatische verbinding die de geur zacht, bloemig en elegant maakt. Het hydrolaat, dat eveneens uit takken en bladeren wordt gewonnen, werkt bovendien uitstekend bij huidverzorging, jeuk, ontstekingen en insectenbeten.

Overige belangrijke aromatische componenten zijn:
alfa-pineen, geranylacetaat, 1,8-cineol, carvone, geraniol, limonene en camphene.
Deze stoffen dragen bij aan ontspanning, stressreductie, ondersteuning van slaap, zuivering van huid en luchtwegen, en verlichting bij irritatie of overprikkeling.

Bovendien tonen wetenschappelijke studies aan dat de essentiële olie van Kuromoji mogelijk anticancerogene effecten heeft: onderzoek met menselijke leukemiecellen (HL-60) laat zien dat de olie en linalool apoptose (geprogrammeerde celdood) en differentiatie kunnen induceren. Maeda et al., 2012, *Experimental and Therapeutic Medicine*, PubMed 22969843 . Linalool vertoont daarnaast antivirale, ontstekingsremmende en antibacteriële eigenschappen.

JAPANSE ROZENHOUTGEUR 

Kuromoji staat bekend als Japanese Rosewood vanwege zijn rijke, zoete, kruidige en elegante aroma, afkomstig uit de essentiële olie van de takken en bladeren, met linalool als belangrijke aromatische component.

De geur verandert subtiel met de seizoenen, doordat de samenstelling van terpenen en aromatische stoffen varieert afhankelijk van groei, bladontwikkeling en milieuomstandigheden:

• Lente: nieuwe scheuten en beginnende bloei

• Zomer: volle, groene bladeren

• Herfst: bladeren kleuren geel

• Winter: bladeren vallen, alleen takken blijven

Takken en bladeren kunnen worden gebruikt voor hydrolaat, essentiële olie en kruideninfusie. Traditioneel wordt Kuromoji in Japan ingezet bij rusteloosheid en slaapproblemen, spijsverteringsklachten en luchtwegproblemen zoals slijm en hoest. Het heeft ook een lange geschiedenis van gebruik voor ontspanning, huid- en mondverzorging, inclusief antibacteriële toepassingen; in de Edo-periode werd het zelfs als tandenborstel gebruikt. Sommige bronnen beschrijven daarnaast antioxidante, antivirale en immuunondersteunende effecten. 

VAN JAPAN NAAR NEDERLAND 

Praktisch werken met Kuromoji

In mijn kleine botanisch lab in Aalden werk ik met een bijzonder destilleerapparaat van Kiriyama, dat ik uit Japan liet komen. Hiermee maak ik hydrolaten, oliën, verzorgingsproducten en soms remedies, en onderzoek ik de werking van kruiden en planten.

Kuromoji zelf ervaren?

Dat kan binnenkort tijdens mijn winter-workshop:
 Japans destilleren met Kuromoji special

♠  14 december 2025 van 10-13 uur
♠  Botanisch Lab Aalden (DR)
♠. Kleine groep — max. 6 personen
♠   Prijs €76,- p.p.

Tijdens deze exclusieve workshop:

– Destilleren we takken en bladeren van Kuromoji met de Kiriyama
– Maak je zelf een hydrolaatproduct (waarschijnlijk een zeep)
– Verkennen we geur, werking en toepassingen van deze bijzondere struik
– Proef je onder andere echte Japanse thee die ik kocht op de Nishiki market in Kyoto
– En meer

👉 Inschrijving en meer info volgt binnenkort. Wil je alvast dat ik je op de lijst zet? Stuur me dan een bericht

Bronnen

EarthRing — Kuromoji
Rakuro Hotel Kyoto — Botanical Lab
18th Essential Oils
Pubmed
Noi