Tijdens mijn reizen geniet ik van nieuwe sensaties: geuren, kleuren, smaken, terwijl mijn nieuwsgierigheid naar de verhalen erachter groeit. Elk land biedt zijn eigen wijsheden als het gaat om kruiden, tradities en culinaire innovaties met kruiden en wildgroeiende planten. In het Annapurna-gebergte van de Himalaya ontdekte ik, geholpen door mijn gids Krishna, de medicinale kruiden en planten van Nepal, enkele zeer waardevol voor de productie van Ayurvedische medicijnen in China en India. Meer over deze natuurlijke rijkdommen vind je in mijn artikel: De medicinale (natuur)schatten van Nepal. 
Elke dag slurpte ik verrukkelijke kruidentheeën in de bescheiden ’teahouses’ van de Himalaya en in de stedelijke verblijven. Niet alleen mijn gids in Kathmandu, Robin, maar ook de hartelijke eigenares van een theehuis, onthulden mij de kunst van het zetten van verse kruidenthee. Deze recepten deel ik nu met jou, zodat ook jij thuis kunt genieten van deze heerlijke dranken.
Deze kennis en ervaring voeg ik toe aan mijn ‘Over de Heg – opdrachten’ voor mijn opleiding tot Herborist aan Kruidencentrum De Sprenk.
© De Herborist van Aalden. Nepal kruiden. Kim Voets in de Himalaya's

De herborist in Nepal

Jaar: 1 (2023-2024)
Door: Kim Voets, leerling herborist
Opdracht: Over de heg jaar 1: Helende theeën in Nepal

HELENDE THEEËN IN NEPAL

Tijdens mijn reis door de prachtige landschappen van Nepal, ingesloten door de indrukwekkende Himalaya, ontdekte ik de rijke smaken van Nepalese kruiden in twee populaire drankje: masalathee en gember-honing-citroenthee. Deze kruidige theeën  bleken meer dan een verwarmend drankje te zijn. Zo is masalathee een mix van de diverse smaken die typerend zijn voor Nepal en voor de gastvrijheid van het land. Ook in de steden Kathmandu en Pokhara genoot ik van deze theeën te midden van het stadsleven, maar de gebruikte kruiden zijn voornamelijk afkomstig uit de Himalaya.

♥ MASALATHEE

Masalathee wordt traditioneel gemaakt  van sterke zwarte thee waar kruiden zoals kaneel, kruidnagel, zwarte peper,  gember en kardemom aan toegevoegd worden. 

Masalathee, ook bekend als masala chai, is een traditionele drank die oorspronkelijk afkomstig is uit India. Het woord “masala” betekent een mix van kruiden in het Hindi, en “chai” betekent thee. Masalathee heeft zijn wortels in de Ayurveda, de traditionele Indiase geneeskunst, waar kruiden werden gebruikt vanwege hun medicinale waarden. Het recept voor masala chai is ontstaan in de verschillende regio’s van India, en elk kan variëren in de specifieke samenstelling van de kruidenmix. De oorspronkelijke versie van masalathee werd zonder melk en zonder de toegevoegde zwarte thee bereid. Mogelijk is de komst van de Britten in India van invloed geweest, waardoor het drinken van zwarte thee met melk populair werd. 

De kruidige thee is uiteindelijk internationaal geliefd geworden, en varianten ervan zijn wereldwijd in cafés en theehuizen aangetroffen, inclusief de westerse adaptatie die vaak wordt aangeduid als “chai latte”. In Nepal, buurland van India, is masala chai ook een populaire drank en maakt deel uit van de culturele uitwisseling tussen de twee landen.

© De Herborist van Aalden in Pokhara Nepal. Masalathee ook wel chai latte maken van verse kruiden en specerijen.

Masalathee maken

Voor ons gemaakt met veel verse gember in de vijzel, tijdens onze klim naar de Peace Pagoda. Phewa Lake, Pokhara. PS: zoek de kat 😉

© De Herborist van Aalden in de Himalaya's van Nepal. Een heerlijk kopje masalathee in de buurt van de Peace Pagode in Pokhara

Masalathee, een heerlijk pittige, verwarmende, maar ook romige krachtpatser

♥ GEMBER-CITROEN-HONINGTHEE

Tijdens mijn avontuur in Nepal werd ik, dankzij mijn verkoudheid die ik als een soort detox-reactie kreeg, ook verliefd op een andere thee: de ginger-lemon-honey-thee. Vermoedelijk ontstaan uit een mix van lokale gebruiken en de invloed van vele reizigers, belooft deze thee een pittige opkikker met een citroentwist. Ook in deze thee staat de gember centraal. Behalve dat deze wortel bekend staat om zijn medicinale krachten bij spijsverteringsklachten en als remedie tegen misselijkheid, wordt deze thee lokaal ook gedronken bij keelklachten zoals heesheid en bij verkoudheid. Voeg aan de gemberthee, wat citroensap en honing en je hebt niet alleen een smaakvolle, maar ook een heilzame ervaring. Echter ook als je niet verkouden bent, is deze thee een heel erg lekker drankje.

Gember-citroen-honing thee is populair als een middeltje tegen verkoudheid om een aantal redenen*: 

1. Gember
Gember staat bekend om zijn ontstekingsremmende eigenschappen, die kunnen helpen bij het verminderen van keelpijn en ontstekingen. Gember kan helpen om slijm te verdunnen en op te lossen, wat vaak voorkomt bij verkoudheid.

2. Citroen
Citroen biedt een hoge dosis vitamine C, een antioxidant die het immuunsysteem ondersteunt en die kan bijdragen aan het verkorten van de duur van een verkoudheid. Ook kan citroenzuur helpen bij het verlichten van verstopte neuzen en het dunner maken van slijm. (5)

3. Honing
Honing heeft antimicrobiële eigenschappen en kan helpen bij het bestrijden van infecties. Het werkt ook als een natuurlijke hoestonderdrukker en kan beschermen tegen schade veroorzaakt door bacteriën. Daarnaast verzacht honing de keel en kan het hoesten verminderen dat vaak gepaard gaat met een verkoudheid. (4)

4. Hydratatie
Het drinken van thee is een goede manier om gehydrateerd te blijven, wat zeer belangrijk is als je ziek bent. Hydratatie kan helpen bij het beheersen van koorts en het vloeibaar maken van slijm, wat het makkelijker maakt om dit uit te hoesten.

5. Warmte
De warmte van de thee kan helpen om de neusholtes kortstondig te openen, wat een verlichtend gevoel geeft bij nasale congestie. De stoom kan ook helpen de luchtwegen tijdelijk te openen, wat het ademen gemakkelijker maakt. 

*Het is een aanvullende remedie die symptomen kan verzachten en comfort kan bieden tijdens een verkoudheid. 

© De Herborist van Aalden. Nepalese Chai latte

Links: gember-honing-citroen thee en rechts: masalathee. Geserveerd met butter cookies en gemengde noten.

© De Herborist van Aalden. Theewater koken in een tea house in Nepal

Theewater koken in de keuken van een Tea house (locatie?)

HEILZAME INGREDIËNTEN

GEMBER

De Herborist van Aalden, Zingiber Officinale, Gember, Gemberwortel

Gemberwortel (Zingiber officinale)

Gember is een veelzijdig kruid met een lange geschiedenis van medicinaal gebruik, dat zijn oorsprong vindt in India. Gember komt niet veel meer voor in het wild, maar wordt op grote schaal geteeld in landen zoals India, Indonesië en ook in Nepal. Dit krachtige kruid is vooral bekend om zijn vermogen om misselijkheid te verlichten, waardoor het een favoriete natuurlijke remedie is voor zwangerschapsmisselijkheid, bij reisziekte en als ondersteuning na chemotherapiebehandelingen. 

Het bevat actieve bestanddelen zoals gingerolen en shogaolen, die bijdragen aan zijn gezondheidsbevorderende eigenschappen. Gember bevat bijvoorbeeld gingerol, een substantie met krachtige ontstekingsremmende en antioxidante effecten (3).

GEMBER BIJ MAAG EN DARMKLACHTEN
Wetenschappelijk onderzoek bevestigt de effectiviteit van gember bij het tegengaan van misselijkheid en braken. (2) Dit wordt toegeschreven aan het vermogen van gember om de werking van serotonine in het lichaam te reguleren, een neurotransmitter die een rol speelt bij het veroorzaken van misselijkheid. Door deze regulatie kan gember een verzachtend effect hebben op maag en darmen. Door de positieve effecten op de spijsvertering is gember ook een geliefd middel bij diverse maag- en darmklachten. Het versterkt de maag door maagzuurproductie te bevorderen bij verminderde maagfunctie, en helpt daarmee bij de vertering van eiwitten en absorptie van mineralen. Bovendien bevordert het de aanmaak van beschermend maagslijm en ondersteunt het de darmpassage, wat klachten als gebrek aan eetlust, indigestie, zuurbranden, winderigheid en constipatie kan verlichten. Ook kan de consumptie van gember de kans op maagzweren verkleinen door de groei van de schadelijke Helicobacter pylori bacterie af te remmen.
Kortom, gember is niet alleen een keukenkruid met een rijke smaak, maar ook een beproefd natuurlijk middel dat bijdraagt aan een evenwichtige spijsvertering en verlichting biedt bij diverse maag- en darmproblemen.

KARDEMOM

© De Herborist van Aalden, Kardemom

Amomum subulatum (Nepalese kardemom)

Wetenschappelijke studies laten zien dat kardemom niet alleen voor een heerlijk aroma zorgt, maar ook potentiële antioxidant en ontstekingsremmende eigenschappen heeft (1).

Kardemom (alsook ook kurkuma, Curcuma Longa) wordt  al lange tijd gebruikt om ontstekingen tegen te gaan. Ontstekingen kunnen door langdurige infecties leiden tot kanker. Een wetenschappelijke studie heeft onderzocht of waterige extracten van kardemom ontstekingsremmende eigenschappen hebben.

De onderzoekers maakten de extracten door de kruiden te weken in water en analyseerden de chemische stoffen die in de extracten zitten. Ze vonden verschillende chemische stoffen, waarvan α-terpinylacetaat de meest voorkomende was in kardemom. Daarna testten ze deze extracten op cellen om te zien of ze ontstekingen verminderen en of ze giftig zijn.

De resultaten laten zien dat kardemom ontstekingen kan verminderen. Het verlaagde de niveaus van IL-6 en TNF-α, dat zijn stofjes die betrokken zijn bij ontstekingen. Ook waren de extracten niet giftig voor verschillende soorten cellen – ze beschadigden de cellen niet. Daarnaast verminderden de extracten de productie van stikstofmonoxide, wat ook een rol speelt bij ontstekingen, in een specifiek type witte bloedcel.

Kortom, kardemom heeft stoffen die kunnen helpen bij het verminderen van ontstekingen, zonder schadelijk te zijn voor cellen. (6)

DEZE HEERLIJKE THEEËN ZELF MAKEN

Graag deel ik de theerecepten zoals ik ze geleerd heb te maken in Nepal. Het recept van de masalathee weerspiegelt de gastvrijheid en de rijke tradities van de Nepalese cultuur. De specifieke mix van kruiden en bereidingswijze kan enigszins verschillen van de Indiase variant van masala chai, maar vormt een authentieke ervaring van de lokale Nepalese smaken. 

MASALATHEE

Ingrediënten (voor 2 kopjes) 

– 4 theelepels losse zwarte thee
– 2 kruidnagelen
– verse gember, 1 duimpje geraspt
– 4 groene kardemomzaden, gekneusd
– 1/4 theelepel geraspte (verse) nootmuskaat
– 2 zwarte peperkorrels, gekneusd
– 200 ml melk. Tradiotioneel wordt er buffelmelk gebruikt, ik gebruik rijstmelk. Kies een melksoort die jij lekker vindt.
– 200 ml water
– snuf kaneel
– honing

Bereiding:

1. Breng het water aan de kook in een middelgrote pan.
2. Voeg de zwarte thee en de kruiden (kardemom, kaneel, kruidnagels, gember en zwarte peper) toe aan het kokende water.
3. Laat het mengsel ongeveer 5 tot 10 minuten zachtjes doorkoken, zodat alle kruidenaroma’s goed vrijkomen.
4. Voeg de melk toe en laat het geheel nog eens koken. Pas op dat het niet overkookt.
5. Draai het vuur laag en laat het nog een paar minuten sudderen. Voor een sterkere thee, laat het langer trekken.
6. Verwijder de pan van het vuur en zeef het mengsel om de losse thee en kruiden te verwijderen.
7. Schenk de masalathee in een kop of een glas en voeg ongeveer een theelepel honing (naar smaak) toe en serveer direct.

Dit recept is een heerlijke manier om de dag te beginnen of om op een koude middag van te genieten.

GEMBER-CITROEN-HONINGTHEE

Dit recept is eenvoudig: voeg naar smaak, verse gemberwortel, vers geperst citroensap, en een royale lepel honing toe aan gekookt heet water. Deze thee is geeft een lekkere pittige kick vanwege de gember, de frisse zure smaak van citroen en de zoetheid van de honing die samen een harmonieus en helend brouwsel vormen.

De Herborist van Aalden, gemberthee bij zonsopkomst in de Himalaya

Genieten van de zonsopkomst en van een heerlijke kop thee ♥

Bronnen:
(1) ‘Journal of Ethnopharmacology’, Bina et al., 2017.
(2) G. Verhelst voor OrthoFyto 
(3) ‘Journal of Ethnopharmacology’ 2020.
(4)  ‘Frontiers in Microbiology’ 2021. 
(5) ‘Nutrition Journal’  2014.
(6) Pubmed https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/34579443/

Ontdek meer

Meld je aan voor mijn nieuwsbrief. Ik inspireer je graag!

© 2024 Kim Voets | De Herborist van Aalden | Alle rechten voorbehouden